Ngày 20 tháng 10 năm 2016, Thanh tra Chính phủ ban hành Thông tư số 02/2016/TT-TTCP sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 07/2013/TT-TTCP ngày 31 tháng 10 năm 2013 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình giải quyết khiếu nại hành chính, Thông tư số 02/2016/TT-TTCP gồm có 04 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư số 07/2013/TT-TTCP gồm: sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 5; bổ sung khoản 3 Điều 7; sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 12; sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 13; sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 15; sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 18; sửa đổi, bổ sung khoản 1 và khoản 2 Điều 21. Trong các khoản sửa đổi, bổ sung tại 07 điều trên, có những nội dung liên quan trực tiếp đến trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính, cụ thể như sau:
1. Về thời hạn xác minh khiếu nại: Thông tư 02/2016/TT-TTCP bổ sung khoản 3 Điều 7 như sau:
“3.Khi thời hạn xác minh khiếu nại đã hết mà người giải quyết khiếu nại hoặc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được giao tiến hành xác minh nội dung khiếu nại chưa thực hiện xong việc xác minh thì người giải quyết khiếu nại xem xét gia hạn thời gian xác minh. Việc gia hạn không làm cho thời gian giải quyết vượt quá thời hạn giải quyết khiếu nại.
Quyết định về việc gia hạn thời gian xác minh thực hiện theo mẫu số 04A-KN ban hành kèm theo Thông tư này”.
Quy định như trên yêu cầu người giải quyết khiếu nại và cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được giao tiến hành xác minh nội dung khiếu nại phải nghiêm túc thực hiện việc giải quyết khiếu nại theo đúng thời gian được quy định tại Điều 28 (giải quyết khiếu nại lần đầu) và Điều 33 (giải quyết khiếu nại lần hai) Luật Khiếu nại. Do vậy, việc giải quyết khiếu nại phải thật sự khẩn trương, nghiêm túc, làm việc phải có tính chuyên môn hóa cao, có kế hoạch chi tiết, cụ thể rõ ràng.
2. Về xử lý thông tin, tài liệu: khoản 4 Điều 13 Thông tư 07/2013/TT-TTCP quy định:
“4.Các thông tin, tài liệu, bằng chứng thu thập trong quá trình giải quyết khiếu nại phải được sử dụng đúng quy định, quản lý chặt chẽ; chỉ cung cấp hoặc công bố khi người có thẩm quyền cho phép”.
Thông tư 02/2016/TT-TTCP sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 13 trên như sau:
“4. Các thông tin, tài liệu, bằng chứng thu thập trong quá trình giải quyết khiếu nại phải được sử dụng đúng quy định, quản lý chặt chẽ; thực hiện việc cung cấp hoặc công bố thông tin, tài liệu, bằng chứng theo quy định của pháp luật”.
Quy định bổ sung vừa xác định rõ trách nhiệm của người quản lý thông tin, tài liệu, bằng chứng cũng như người có thẩm quyền trong công tác giải quyết khiếu nại là việc cung cấp hoặc công bố thông tin, tài liệu, bằng chứng phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, tránh sự lạm quyền của người có thẩm quyền trong công tác giải quyết khiếu nại.
3. Về trưng cầu giám định: khoản 1 Điều 15 Thông tư 07/2013/TT-TTCP quy định:
“1. Khi xét thấy cần có sự đánh giá về nội dung liên quan đến chuyên môn, kỹ thuật làm căn cứ cho việc kết luận nội dung khiếu nại thì người giải quyết khiếu nại hoặc cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao nhiệm vụ xác minh trưng cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám định”.
Thông tư 02/2016/TT-TTCP sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 15 trên như sau: “1. Khi xét thấy cần có sự đánh giá về nội dung liên quan đến chuyên môn, kỹ thuật làm căn cứ cho việc kết luận nội dung khiếu nại thì người giải quyết khiếu nại quyết định việc trưng cầu giám định.
Việc trưng cầu giám định thực hiện theo mẫu 8A-KN ban hành kèm theo Thông tư này”.
Quy định sửa đổi, bổ sung chỉ cho phép người giải quyết khiếu nại được quyền trưng cầu giám định, quy định này đảm bảo phù hợp với Luật Khiếu nại và nâng cao vai trò, trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại cũng như xác dịnh mối quan hệ chặt chẽ giữa người giải quyết khiếu nại với cơ quan đơn vị được giao nhiệm vụ xác minh nội dung khiếu nại.
4. Về đối thoại trong giải quyết khiếu nại: khoản 1 và khoản 2 Điều 21 Thông tư 07/2013/TT-TTCP quy định:
“1. Các trường hợp đối thoại
a. Trong quá trình giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính người giải quyết khiếu nại lần đầu tổ chức đối thoại nếu yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau. Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai người giải quyết khiếu nại hoặc người có trách nhiệm xác minh tổ chức đối thoại”...
Thông tư 02/2016/TT-TTCP sửa đổi, bổ sung khoản 1 và khoan 2 Điều 21 trên như sau:
“1. Các trường hợp đối thoại
a. Trong quá trình giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính người giải quyết khiếu nại lần đầu tiến hành đối thoại nếu yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau;
b. Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai người giải quyết khiếu nại phải tiến hành đối thoại”...
và bổ sung khoản 2 Điều 21 “…Trường hợp người khiếu nại hoặc người đại diện hợp pháp vắng mặt khi được thông báo bằng văn bản đến lần thứ hai thì người giải quyết khiếu nại lập biên bản chấm dứt đối thoại”.
Quy định sửa đổi, bổ sung yêu cầu trong quá trình giải quyết khiếu nại cả lần một và lần hai chỉ người giải quyết khiếu nại mới có quyền tiến hành tổ chức đối thoại, không được ủy quyền cho người có trách nhiệm xác minh tiến hành đối thoại nữa. Đồng thời, để đảm bảo tính pháp lý trong trường hợp tổ chức đối đối thoại, quy định bổ sung khoản 2 Điều 21 Thông tư 02/2016/TT-TTCP yêu cầu người giải quyết khiếu nại mời người khiếu nại hoặc người đại diện hợp pháp đến lần thứ hai mà họ không đến thì chấm dứt đối thoại.
Trình tự, thủ tục trong quá trình giải quyết khiếu nại theo Thông tư 02/2016/TT-TTCP có những điểm thay đổi cơ bản như đã phân tích ở trên, quá trình áp dụng pháp luật các cấp, các ngành cần lưu ý để tránh những hạn chế, thiếu sót không đáng có trong quá trình giải quyết khiếu nại ./.
Lương Bảo Toàn, Phó Chánh Thanh tra tỉnh