Nam Đông là một huyện miền núi với điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, trình độ dân trí thấp, tập tục canh tác còn lạc hậu, hiểu biết về pháp luật còn nhiều hạn chế, đa số người dân sống theo “Luật tục”; tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Đảng và Nhà nước của một bộ phận nhân dân vẫn còn phổ biến. Bên cạnh đó một số phần tử lợi dụng sự cả tin của người dân để kích động, gây rối, làm cho việc thực hiện các chương trình, dự án càng thêm phức tạp. Cơ chế, chính sách trong đền bù chưa hài hòa, còn nhiều bất cập, các văn bản luật phải thường xuyên điều chỉnh, bổ sung, làm cho công tác đền bù, giải phóng mặt bằng càng thêm khó khăn. Một bộ phận cán bộ, công chức cấp huyện và các xã, thị trấn chưa thực sự thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của người dân để tuyên truyền, vận động hay thuyết phục, mà lấy tư duy của mình để áp đặt cho người khác, lấy pháp luật, lấy chế tài để buộc người dân chấp hành; thậm chí vẫn có cán bộ, công chức giải quyết công việc còn né tránh, đùn đẩy, thái độ thiếu tôn trọng nhân dân, làm cho quan hệ giữa cán bộ và người dân ngày một căng thẳng, khó khăn lại thêm khó khăn. Trước thực trạng đó, huyện Nam Đông xác định để giải quyết tốt các vụ việc tồn đọng, phức tạp và củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng vào chính quyền các cấp, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, dự án trên địa bàn, chung tay góp sức xây dựng nông thôn mới, ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cần sử dụng hiệu quả công tác “dân vận” trong tiếp công dân và giải quyết đơn thư.
“Dân vận” để nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội đã khó, nhưng “Dân vận” để nhân dân từ bỏ những lợi ích kinh tế trước mắt, xóa bỏ rào cản quyền lợi cá nhân, hủ tục lạc hậu để đồng thuận với Nhà nước, với cộng đồng, với xã hội chung tay góp phần xây dựng quê hương lại càng khó hơn… đó là một quá trình tuyên truyền, vận động kiên trì, bền bỉ, “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”; đó là sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan chuyên môn cấp huyện với chính quyền đoàn thể các xã, thị trấn; đó là việc giải quyết hài hòa giữa quyền lợi của mỗi người dân với trách nhiệm của xã hội; đó là sự đồng thuận của Đảng và chính quyền các cấp.
Trước những thách thức, khó khăn đó, lãnh đạo huyện đã chú trọng công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư. Qua 30 năm, đã tổ chức tiếp công dân thường xuyên và định kỳ hơn 2.089 cuộc (bao gồm tiếp công dân định kỳ, tiếp dân thường xuyên tại trụ sở và tiếp công dân tại các xã, thị trấn) với khoảng 1.510 lượt người tham dự/ 946 ý kiến, kiến nghị, phản ánh; tiếp nhận và giải quyết 229 đơn (gồm: 21 đơn khiếu nại, 10 đơn tố cáo, 198 đơn kiến nghị, phản ánh, tranh chấp). Thông qua giải quyết đơn thư đã thu hồi nộp trả ngân sách hơn 9,8 triệu đồng; trả lại cho cá nhân số tiền trên 105,3 triệu đồng; xử lý việc giao đất trái thẩm quyền với diện tích sai phạm trên 177m2, giao đất ở cho 06 hộ; công nhận quyền sử dụng đất cho 05 hộ; thông qua hòa giải thành đã góp phần làm lợi cho Nhà nước trên 6,8 tỷ đồng.
Ký kết quy chế phối hợp giữa Hội Luật gia huyện - Đài Truyền thanh truyền hình huyện - Thanh tra huyện trong tuyên truyền pháp luật giải quyết đơn thư
Thực hiện tốt công tác dân vận thông qua công tác tiếp công dân để giải quyết kiến nghị của người dân ngay khi chưa phát sinh đơn thư, giải quyết những vấn đề mới manh nha trước khi hình thành vụ việc phức tạp. Công tác tiếp công dân được duy trì thường xuyên tại Ban tiếp công dân huyện và tại các xã, thị trấn; đồng thời định kỳ tổ chức tiếp công dân tại các thôn, tổ dân phố để vừa giải quyết kịp thời, có trách nhiệm những kiến nghị của người dân vừa tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước để cho nhân dân hiểu. Đa số những ý kiến của người dân thông qua công tác tiếp công dân định kỳ và thường xuyên đều được giải thích, trả lời thấu tình đạt lý, những ý kiến cần phải xác minh làm rõ, UBND huyện ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn kiểm tra và trả lời nhanh chóng cho người dân. Bên cạnh đó đã có thái độ kiên quyết xử lý những cán bộ có sai phạm nên sự tin tưởng của người dân đối với Đảng và Nhà nước ngày càng tạo được hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Cùng với nhiệm vụ tiếp công dân thường xuyên và định kỳ, lãnh đạo huyện cùng các ban ngành của huyện đã tăng cường về cơ sở, trực tiếp đến những lĩnh vực, vị trí trọng điểm, đến gặp từng hộ dân để giải quyết kịp thời, thấu đáo những khó khăn, vướng mắc.
Đối với các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài “Dân vận” càng được quan tâm, điển hình 08 vụ việc đã được giải quyết thành công: Vụ khiếu nại tập thể của 09 hộ dân Hà An kéo dài trên 10 năm (Vụ khiếu nại này nằm trong danh sách 528 vụ việc phức tạp của cả nước), với sự kiên trì vận động thuyết phục, cùng với việc giải quyết tốt các chính sách xã hội, đến năm 2018 đã giải quyết dứt điểm. Vụ khiếu nại tập thể của 04 hộ tại Tổ dân phố 1, thị trấn Khe Tre và 01 hộ ở xã Hương Phú liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan qua địa bàn huyện kéo dài 02 năm được giải quyết thành công, các hộ đồng thuận rút khiếu nại. Vụ bà Huỳnh Thị Vy, xã Hương Phú đã chặn không cho thi công đường nội thị Hương Phú - Thị trấn Khe Tre kéo dài 04 năm, đã được giải quyết dứt điểm. Vụ kiến nghị của bà Trần Thị Xát, xã Hương Hữu là hộ đồng bào dân tộc thiểu số không đồng ý với mức giá bồi thường hỗ trợ, kéo theo nhiều hộ khác cùng khiếu kiện làm chậm tiến độ thi công. Vụ tranh chấp đất giữa 02 hộ dân của xã Thượng Lộ, kéo theo 04 hộ liên quan, thông qua nhiều lần thuyết phục, vận động các hộ đồng thuận chia lại diện tích đất lâm nghiệp, chấm dứt tranh chấp... Các vụ việc này đã được nhiều cơ quan, tổ chức và xã, thị trấn giải quyết nhiều lần, kéo dài nhiều năm nhưng vẫn không thành. Khi tiếp nhận, Thanh tra huyện đã tham mưu UBND huyện đề ra các giải pháp, xây dựng phương án, kịch bản khác nhau, phối hợp với các ngành tập trung quyết liệt, bám sát địa bàn, đi sâu sát từng việc cụ thể để đề xuất hướng giải quyết, với phương châm “Giải quyết vụ việc bằng hòa giải thành”. Để đạt được mục tiêu đó, quá trình giải quyết luôn tạo cho người dân một cảm giác thân thiện và gần gũi với người khiếu kiện, thấu hiểu sâu sắc được tâm tư và kể cả những “Điều khó nói”, những nỗi niềm của người dân, phân tích và làm rõ đúng sai. Vận dụng linh hoạt và phát huy tối đa năng lực, sở trường công tác của mỗi một cán bộ, công chức phù hợp với từng vụ việc; mời Hội Luật gia đứng ra bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân; phát huy tối đa khả năng truyền miệng trong nhân dân, dựa vào lực lượng và trí tuệ của dân để giải quyết những vấn đề bức xúc, những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân; nhờ “Tiếng nói” của những người có uy tín, kể cả những người có uy tín là chức sắc tôn giáo để tác động vào người cố tình lạm dụng khiếu nại, tạo ra ý thức tự học hỏi và nhìn nhận từ những người xung quanh, qua đó tạo được sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư, dẫn đến hạn chế được khiếu nại, khiếu kiện đông người, vượt cấp.
Thành công của huyện Nam Đông trong giải quyết đơn thư, chính là người đang được giải quyết khiếu nại, kiến nghị, tranh chấp lại chính là những người tham gia giải quyết tháo gỡ khó khăn vướng mắc, sẵn sàng phối hợp với huyện và chính quyền địa phương để chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước và là cánh tay nối dài để cùng chính quyền các cấp tuyên truyền, vận động những người khác cũng hưởng ứng tham gia. Kết quả ngày hôm nay là sự kết tinh của trí tuệ tập thể, sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự tin tưởng tuyệt đối của nhân dân vào chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước, tạo được thế trận lòng dân vững chắc, cùng nhau đoàn kết, xây dựng huyện Nam Đông - Huyện Anh hùng trong thời kỳ đổi mới./.
Thanh tra huyện Nam Đông