Câu hỏi 27: Theo quy định của Luật PCTN năm 2018, có những phương thức nào để phát hiện tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị?
Tham nhũng là hành vi được thực hiện bởi chủ thể là người có chức vụ, quyền hạn và thường được che dấu rất tinh vi. Do vậy, việc phát hiện hành vi tham nhũng trong thực tế không dễ dàng. Phát hiện tham nhũng là khâu rất quan trọng, tạo tiền đề để đấu tranh, ngăn chặn và xử lý hành vi tham nhũng. Luật PCTN năm 2018 tiếp tục ghi nhận 03 phương thức chủ yếu để phát hiện tham nhũng, bao gồm:
- Công tác kiểm tra và tự kiểm tra của cơ quan, tổ chức, đơn vị;
- Hoạt động giám sát, thanh tra, kiểm toán;
- Phản ánh, báo cáo, tố cáo về hành vi tham nhũng.
Các quy định trên cơ bản kế thừa các quy định của Luật PCTN 2005 nhưng có sửa đổi, bổ sung cho phù hợp để nâng cao khả năng phát hiện tham nhũng.
Câu hỏi 28: Công tác kiểm tra và tự kiểm tra của cơ quan, tổ chức, đơn vị để phát hiện tham nhũng được quy định cụ thể như thế nào?
Kiểm tra và tự kiểm tra là một khâu không thể thiếu trong quản lý Nhà nước. Hành vi tham nhũng có thể xảy ra ở mọi lĩnh vực quản lý Nhà nước. Việc thực hiện kiểm tra trong phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực hoặc tự kiểm tra trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị nhằm chủ động xem xét, đánh giá việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý, kịp thời phát hiện hành vi tham nhũng để ngăn chặn, giảm thiểu thiệt hại xảy ra.
Điều 55 Luật PCTN năm 2018 quy định về công tác kiểm tra của cơ quan quản lý Nhà nước như sau:
1. Người đứng đầu cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc phạm vi quản lý của mình nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý tham nhũng.
2. Khi phát hiện có hành vi tham nhũng, người đứng đầu cơ quan quản lý Nhà nước phải kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
Điều 56 Luật PCTN năm 2018 quy định về công tác tự kiểm tra của cơ quan, tổ chức, đơn vị như sau:
1. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm chủ động tổ chức kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của người có chức vụ, quyền hạn do mình quản lý mà thường xuyên, trực tiếp giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân khác nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý tham nhũng.
2. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm thường xuyên đôn đốc đơn vị trực thuộc kiểm tra người có chức vụ, quyền hạn do mình quản lý trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
3. Khi phát hiện có hành vi tham nhũng, người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải kịp thời xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.
Điều 57 Luật PCTN năm 2018 quy định kiểm tra hoạt động chống tham nhũng trong Cơ quan Thanh tra, Kiểm toán Nhà nước, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân như sau:
1. Người đứng đầu Cơ quan thanh tra, Kiểm toán nhà nước, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân phải tăng cường quản lý cán bộ, công chức, viên chức và người có chức vụ, quyền hạn khác; chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ nhằm ngăn chặn hành vi lạm quyền, nhũng nhiễu và các hành vi khác vi phạm pháp luật trong hoạt động chống tham nhũng.
2. Cán bộ, công chức, viên chức và người có chức vụ, quyền hạn khác của Cơ quan thanh tra, Kiểm toán nhà nước, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân có hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động chống tham nhũng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường, bồi hoàn theo quy định của pháp luật.
Điều 58 Luật PCTN năm 2018 quy định hình thức kiểm tra như sau:
1. Kiểm tra thường xuyên được tiến hành theo chương trình, kế hoạch và tập trung vào lĩnh vực, hoạt động dễ phát sinh tham nhũng.
2. Kiểm tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện có dấu hiệu tham nhũng.
Phan Thị Lê Hằng